K vitamini kanın pıhtılaşmasında rol oynayan çeşitli proteinlerin işleyişi için gerekli, yağda çözünen bir vitamindir.1929 yılında Danimarkalı bilim adamı Henrik Dam tarafından keşfedilen bu vitamine “K” harfi eklenmesinin nedeni, ilk bulunduğu zamanlar bir Alman dergisinde “Koagülasyon vitamini” olarak adlandırılmış olmasıdır.

Son 30 yıl içindeki araştırmalar sonucu, K vitamininin ne kadar önemli olduğu bilim çevreleri tarafından kabul edilmiştir. K vitamini genellikle kan pıhtılaşmasında önemli bir faktör olarak tanımlanır, fakat son araştırmalar kemik metabolizmasında bir kofaktör (yan faktör) olduğunu ortaya koymaktadır. K vitamininin kanser hücresi gelişimini de engellediği in vivo ve in vitro çalışmalarda da gözlenmiştir. Ayrıca, son bulgular bu vitaminin ateroskleroz (damar sertliği) ve kireçlenmiş arteriyel plak tedavisinde ve önlenmesinde önemli bir faktör olabileceğini düşündürmektedir.

K1 vitamini ve yağda eriyen klorofil bileşikleri, osteoporoz, kanser, artmış âdet kanaması ve yeni doğan hemolitik anemilerinin önlenmesi ve tedavisinde kullanılmaktadır.
Tedavide kullanıldığı bazı durumlar;

• Osteoporoz tedavisi,
• Menopoz sonrası gelişen osteoporozun tedavisine destek olarak,
• Osteoporozun bifosfonatlar ile tedavisine destek olarak,
• Parkinson hastalığına bağlı gelişen osteoporoz tedavisine destek olarak,
• Löprolid kaynaklı kemik kaybı tedavisi,
• Prednizolon kaynaklı kemik kaybı tedavisi,
• Biliyer Siroza bağlı kemik kaybı tedavisi,
• İnmeli hastalarda osteopeni ve iskelet yüksüzleşmesinin (Skeletal Unloading) tedavisi,
• Kalp ve damar sağlığının korunmasında ve hastalıklarının tedavisi,
• Kanserden korunma ve tedavisine destek olarak,
• Menoraji,
• Yenidoğanlar

• Bağırsaktaki bakteriler K2 vitaminini sentezleyebildikleri için K vitamini eksikliği pek bulgu vermez. Genellikle kumadin, varfarin gibi antikoagülanlar veya uzun süre antibiyotik kullanımı sonucu K vitamini eksikliği gelişir. K vitamini eksikliği, kan pıhtılaşması zamanının laboratuvar ölçümleriyle tespit edilebilir.
• K vitamini eksikliği, kanın pıhtılaşma özelliğinin bozulmasıyla ile ilişkilidir ve kolay morarma, sık burun kanaması, diş eti kanamaları, ağır adet dönemleri ve idrar ve/veya dışkıda kan varlığı gibi belirtilerle kendini
  gösterir.
• K1 vitamini eksikliği, osteokalsin seviyesinde azalmaya yol açtığı için, kemik mineralizasyonunda bozulmaya yol açar. Osteoporoza bağlı kemik kırıkları gelişenlerde düşük K vitamini seviyelerine rastlanır. Kırığın şiddeti K vitamini miktarı ile oldukça ilişkilidir. Düşük K vitamini seviyesinde daha büyük kırıklar görülür.
• K vitamini eksikliği konusunda en büyük risk altında olan kişiler arasında, K vitamini antagonisti antikoagülan ilaç kullananlar, önemli karaciğer bozukluğu olanlar ve yağ emilim bozukluğu olanlar bulunur. Yenidoğanlar bağırsaklarında yeterince bakteri olmadığı için, K vitamini eksikliğine daha yatkındırlar. Yeni doğanlarda K vitamini eksikliği ciddi bir durum olup, K vitamini eksikliğine bağlı kanama (KVEK) ismi verilen bir kanama bozukluğuna neden olabilir. KVEK yaşamı tehdit eden bir rahatsızlıktır, ancak yeni doğana basit bir K vitamini enjeksiyonu uygulanarak kolayca önlenebilir.
• Warfarin, antikonvülzan, rifampin veya izoniazid gibi ilaçları kullanan hamile kadınların yenidoğan bebeklerinde K vitamini eksikliği riski daha fazladır, çünkü bu ilaçlar fetüsün K vitamini sentezini engelleyebilir.

• 40 mg/gün miktarını aşan dozların kullanıldığı çok sayıda klinik çalışmada, hiper pıhtılaşma halinin herhangi bir türü ile bağlantılı hiçbir yan etki bildirilmemiştir.
• Hayvan çalışmaları, yüksek dozda A vitamini alımının, K vitamini emilimini engelleyebileceğini göstermiştir, fakat bu durumun insanlar üzerinde aynı etkiyi yapıp yapmayacağı bilinmemektedir.
• 800 IU’dan daha büyük dozlarda E vitamini alımı, K vitamininin etkilerini antagonize edebilir ve antikoagülan ilaç alan veya K vitamini alımı düşük bireylerde kanama riskini artırır.
• Yüksek oranda (diyet veya takviye şeklinde) K vitamini alımı, warfarin gibi K vitamini antagonisti ilaçların antikoagülan etkisini engelleyebilir. Genel olarak, bu ilaçları kullanan kişilerin, K vitamini tüketimini ortalama diyette bulunan miktarla (90-120 mcg) sınırlamaları önerilir.
• Geniş spektrumlu antibiyotiklerin fazla kullanımı bağırsak bakterilerinin K vitamini sentezini azaltabilir. Sefalosporinler ve salisilatların kullanımı, K vitamini epoksit redüktazını engelleyerek K vitamini geri dönüşümünü olumsuz etkileyebilir.
• Kolestiramin, kolestipol, orlistat gibi ilaçların ve mineral yağ ve yağ yerine kullanılan olestra gibi maddelerin kullanımı, K vitamini emilimini azaltabilir.
• Antikoagülan tedavi gören hastalarda, K vitamini kullanımı kontrendikedir.

Brokoli, marul, lahana, ıspanak, yeşil çay gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler K vitamininden zengindir. Kuşkonmaz, buğday, yulaf, taze yeşil bezelye de iyi birer K vitamini kaynağıdır.

K vitamini hakkında daha fazla bilgi için ilgili sayfamızı ziyaret edin.